Bu Yazımızda Neler Var
Akciğer nakli tedavisi mümkün olmayan ve ölümle sonuçlanabilecek akciğer hastalıkları olan bireyler için bir tedavi seçeneğidir. Akciğerler vücudun ihtiyacı olan oksijeni üreterek karbondioksitin vücuttan atılmasını sağlarlar. İnsanlar nefes alıp verdikçe vücuda oksijen girişi olur ve karbondioksitler vücuttan dışarı çıkar. Vücuda giren oksijen damarlarda yer alan kan yoluyla hücrelere taşınır. Hücrelerde yer alan karbondioksitler de kana geçer ve atılması için akciğerlere gelirler.
Sağlıklı bir birey nefes alıp verdiğini farketmez. Ancak hücrelerin oksijen ihtiyacı arttığında veya akciğer hastalıklarının olduğu durumlarda vücuttaki karbondioksit dışarı atılamaz böylelikle nefes alıp verdiğimizin farkında oluruz.
Tüm akciğer kanseri örneklerinde Türkiye genelinde akciğer naklinden önce solunum yetmezliği olduğu görülmektedir. Akciğer nakli sonrasında ilk başarılı akciğer nakli için hastanın çok başarılı şekilde hayati fonksiyonlarına devam ettiği görülmektedir. Akciğer naklinden sonra yine kendisini korumaya devam etmesi gerektiği açıktır. Bir akciğer nakline bakıldığında öncesinde hastanın çok zor aşamalardan geçtiği görüldüğü için onu rahatlatacak en önemli adımdır.
Akciğer Nakli Hangi Durumlarda Yapılır?
Akciğer nakli ilaçla tedavi etmenin mümkün olamadığı veya kronıik akciğer rahatsızlıklarında ve ileri derecede KOAH hastalarında yapılır. Akciğer naklinin en sık yapıldığı durumlar ileri dönem KOAH hastalığı olanlar, kistik fibrosiz, akciğer fibrozisi, bronşektazi ve sarkoidoz gibi hastalıklar olduğu durumlardır.
Bazı hastalar ve aileleri ileri derece de hastalığı bulunmayan ancak nakil isteyen kişilere akciğer nakli olur mu ? Benzeri sorular sormaktadır. Bu değerlendirmeler tamamen uzmanlar tarafından yapılmaktadır. Eğer uzman doktorlar bireyin nakle ihtiyaç duyduğuna karar verirler ise nakil gerçekleşebilir.
Akciğer nakillerinde naklin yapılmasının zararı yararından daha fazla ise nakil yapılmamaktadır. Ancak ileri derecede akciğer hastalığı olanlar da bu durum değişebilmektedir. Nakil şu durumlarda yapılmaktadır;
- Nakil yapılmadığı takdirde 2 yıl içinde hastanın akciğer hastasının ölün oranın %50’den fazla olması
- Akciğer nakli gerçekleştikten sonra hastanın en az 90 gün yaşama oranının %80’den fazla olması
- Hastanın nakil sonrası 5 yıl yaşama oranının %80’den fazla olması gibi durumlarda nakiller gerçekleştirilmektedir.
Akciğer nakilleri bu genel kriterlerin yanı sıra nakil merkezlerine yönlendirme ve listeleme gibi kriterler de vardır. Bu kriterler Göğüs Hastalıkları Uzmanı tarafından değerlendirilerek gerekli merkezlere yönlendirmeler yapılmaktadır.
Akciğer nakilleri özel bir tedavi yöntemidir. Ancak bu sizde akciğer nakli kaç para gibi bir sorunun ortaya çıkmasına neden olmasın zira nakiller tamamen ücretsiz tedavilerdir. Ameliyatın gerçekleştiği dönemlerde ölüm riski diğer organ nakillerine göre daha fazladır. Akciğer naklinin ardından akciğer de enfeksiyon ve rejeksiyon atağı gibi olumsuz sonuçlar sıklıkla görülmektedir. Akciğer naklinin ardından ortalama yaşam süreleri 5 yıl olmakla birlikte kişiye göre %50-70 aralığında değişmektedir.
Akciğer Nakli Kimlere Yapılmaz?
Akciğer nakli yapılması planlanan her hasta organ nakli için uygun olmayabilir. Bu sebeple hastanın genel durumu, diğer hastalıkları ve nakle engel olabilecek durumlar uzmanlarca değerlendirildikten sonra hastanın nakle uygun olup olmadığı belirlenir.
Akciğer nakli bazı durumlarda yapılamamaktadır. Bu gibi durumlarda nakil gerçekleşmez. Bu durumlar şu şekildedir;
- Yakın zamanda bireyin bir başka kanser hastalığına yakalanmış olması
- Hastanın diğer önemli organlarında (kalp, böbrek, karaciğer) fonksiyon bozukluğu veya tedavi mümkün olmayan hastalıklar
- Tedavisi mümkün olmayan kalp ve damar hastalıkları bulunması
- Aktif tüberküloz hastalığının bulunması
- Ciddi derecede göğüs duvarında ve omurgada deforme bulunması
- Madde kullanımı ve bağımlılığı ile halen sigara kullanıyor olmak
- Geçmiş yaşantıda uzun süreli tedavilere uyum gösterememe
- İleri derecede obezite veya aşırı derecede zayıflık gibi durumlarda akciğer nakli olur mu benzeri soruların cevabı maalesef ki olumsuzdur.
Akciğer Nakli Nasıl Yapılır?
Gelelim akciğer nakli nasıl yapılır sorusunun cevabına. Akciğer nakli uzmanların değerlendirmeleri sonucu gerekli görmesi durumunda yapılır. Uzmanlar nakil öncesi siz ve ailenizle görüşerek durumu değerlendirir ve bazı tetkikler istenir. Bu tetkiklerden bazıları şunlardır;
Kalp: EKG, EKO, Kalp ve Akciğer basıncı ölçümü
Akciğer: SFT, Difüzyon testi, Akciğer tomografisi, 6 dakikalık yürüme testi, Arteriyel kan gazının ölçümü
Diğer: Kan uygunluğu testi, Kan ve Ultrason tetkikleri, Kemik erime testi, Aşılama programı gibi tetkiklerin ardından nakil süreci başlar.
Nakil yapılacak hasta dönor akciğer hastaneye ulaşınca ameliyathaneye alınır.
Nakil tek akciğer olarak yapılacaksa yan kesi iki akciğer olarak yapılacaksa tam kesi yapılır.
Tek taraflı akciğerlerde nakil 4 ile 8 saat arasında, iki taraflı akciğer nakil yapılacak ise 6 ile 12 saat sürmektedir.
Dönor akciğerin (bağışlanan akciğer) ameliyathaneye ulaşmasının ardından hastanın akciğerleri çıkarılır.
Dönor akciğerin bronşları, arter damarları ve ven damarları sırayla bağlanır.
Ameliyatın bitmesinin ardından hasta solunum cihazına bağlanır ve yoğun bakıma alınır. Göğüs kafesine biriken kanı boşaltmak için kan tüpleri, mide sondası, damar kateteri ile yoğun bakımda tedavi devam eder. Yoğun bakım ortalama 7 gün devam eder.
Hastanın durumunun iyiye gitmesine bağlı olarak hasta servise alınır. Hastanın ilaçları ve takipleri burada devam eder. Hastanın serviste kaldığı süre boyunca tetkikleri yapılmaya devam eder ve iyileşmeye bağlı olarak hasta taburcu edilir ve 3 ay boyunca hastanın kontrollere gelmesi sağlanır.
Akciğer nakli olan kişiler akciğer nakli olan yorumları gibi yorumlara çok fazla rağbet etmemelidir. Zira nakillerde sonuçlar kişiden kişiye değişebilmektedir. Akciğer nakli olacak kişiler akciğer nakli kaç para gibi gereksiz sebeplerle nakle uzak durmamalıdır. Nakiller tamamen devlet tarafından karşılanan tedavi yöntemleridir.
Eğer sizlerde akciğer nakli için bekliyorsanız kötü alışkanlıklardan uzak durmalısınız. Sigara, alkol ve madde kullanımı akciğerlere zarar vermekle birlikte nakilleri de imkansız hale getirmektedir.
