Bu Yazımızda Neler Var
Disleksi doğuştan gelen bir hastalıktır. Disleksi nedir sorusuna cevap aradığımızda iki farklı tanımlama yapabiliriz. Disleksiyi kısaca tanımlarsak öğrenme güçlüğü anlamına gelmektedir. Geniş anlamda ise bireylerin bulunduğu topluma adapte olamama, eğitim süreçleri esnasında geri kalma, bireysel olarak bir beceri gösterememe olarak tanımlayabiliriz.
Toplumumuzda çok fazla rastlanmayan bu hastalık, genel olarak bireylerde çocuk yaşlarda iken fark edilmektedir.
Disleksi Nedir, Nedenleri Nelerdir? (Öğrenme Güçlüğü Nedenleri)
Disleksi hastalığı beyin aktivitelerimizi tam anlamı ile yerine getiremediğimizden kaynaklanmaktadır. Beynimiz davranışlarımız ve düşüncelerimizi yönetmektedir. Bunun için aklımızı kullanmamızı sağlar. Akıl, bilimsel olarak, vücudumuzda tam olarak nerede olduğu bilinmeyen,zekâmızı kullanmamızı ve düşünme yeteneğimizi ortaya çıkaran organ olarak tanımlanmaktadır. Disleksi hastalığı olan birey diyince aklımıza zekâ eksikliği olan biri gelmemelidir.
Disleksi nedir sorusu ile karşılaştığımız zaman öğrenme güçlüğü yaşayan bir insanın yaşamış olduğu problemler aklımıza gelmelidir. Öğrenme güçlüğü beynimizde yaşanan bir problemdir. Beynimiz iki farklı lobdan oluşmaktadır. Biz bunlara sağ ve sol lob demekteyiz.
Beynimizin sağ lobu ile görsel, işitsel, sezgisel özelliklerimizi kullanırız. Bu lobumuzu aktif bir şekilde kullanırken öğrenme metodumuz duymak ve görmektir. Aynı zamanda vücudumuzun sol kısmında bulunan organlarımızı da sağ lob sayesinde yönetiriz. Sağ lobumuz sayesinde yaratıcılık yönümüz gelişir. Mecazi konulara karşı düşkünlüğümüz artar. Duygularımızı bu lob sayesinde kontrol ederiz.
Disleksi nedir sorusunu açıklarken beynimizin sol lobunu incelediğimizde ise, sayılara olan düşkünlüğümüzün arttığını gözlemlemekteyiz. Kelimeler ve sembollerle ilgileniriz. Analitik düşünme yeteneğimiz bu lobumuz sayesinde ortaya çıkmaktadır. Bu sayede matematiksel işlemlerde ve mantık gerektiren durumlarda başarılı oluruz. Tümdengelim ve tümevarım metotlarını doğru kullanabilmemiz sayesinde sebep sonuç ilişkisi kurmakta zorlanmayız. Aynı zamanda bu lob vücudumuzun sağ kısmında bulunan organları kontrol edebilmemizi sağlar.
Disleksi hastalığı olan bireyler genelde beyninin sol ön lobunu kullanmakta zorluk yaşamaktadır. Bu sıkıntı yüzünden bireyler sol lobun bize sağlamış olduğu imkânları tam anlamı ile kullanamamaktadır. Öğrenmiş olduğu kelimeleri veya sembolleri daha sonrasında hatırlayamamak, bağlantılı olaylar arasında bir bağ kuramamak ve bunlara paralel olarak agresif davranışlar sergilemek gibi belirtiler göstermektedirler.
Disleksi nedir sorusuna cevap ararken neden bu hastalığın kısaca öğrenme güçlüğü olarak tanımlandığına bakacak olursak, kitap okuyan bireyleri de ele almalıyız. Kitap okumak bir bireyin sağ ve sol lobunu geliştirici bir çalışmadır. Disleksi hastası olan bir birey ilk kez okuduğu kitabı anlayamaz. Anlayabilmesi için defalarca okuması gerekmektedir.
Tıbben disleksi hastalığı bireyin doğmadan önce yaşadığı bir problemdende kaynaklı olabilir. Doğum öncesi hamile annenin yetersiz beslenmesi, hamile iken yaşamış olduğu hastalıklar veya enfeksiyonlar aynı zamanda hamilelik süresince kullanılan ilaçlar bireyin disleksi problemi ile doğmasına neden olabilir. Bir birey çocuk yaşta eğer ağır ateşli bir hastalık yaşar ise veya kalıtsal, aileden gelen bir disleksi hastalığı var ise yine disleksi hastalığına maruz kalabildiği gözlemlenmiştir.
Doğum sırasında yaşanabilecek sorunlardan olan bebeğin geç nefes alması veya zor bir doğum yaşanması da bireyde disleksiye sebep olabilir.
Disleksi Belirtileri Nelerdir? (Öğrenme Güçlüğü Belirtileri)
Disleksi genelde bireylerin çocuk yaşlarda öğrenme güçlüğü yaşamasının, ebeveynleri tarafından fark edilmesi ve bir uzmana danışıldığında teşhisi ile ortaya çıkmaktadır. Bir bireyin disleksi hastalığı olduğu 3-18 yaş aralığında daha kolay tespit edilebilmektedir.
Okul öncesi bireylerde disleksi belirtileri genelde herhangi bir şeyin sıralamasını unutması sonucu gözlemlenmeye başlamaktadır. Sayıların, harflerin veya sıralı resimlerin kendisine sırasız bir biçimde verildiği esnada bunları sıraya dizememesi bireyde disleksi sorunu olduğunun göstergesidir.
Okul öncesi bireylerde bir başka sorun ise konuşma veya kelimeleri telaffuz güçlüğü yaşamasıdır. Disleksi nedir sorusuna okul öncesi bireylerde cevap aranırken, bireylere aynısını çizmesi için verilen bir resmi taklit edememe, ya da bir boyama kitabındaki resmi boyamada zorluk çekmesi de bu hastalığın belirtilerine bir göstergedir.
Disleksi Testi (Öğrenme Güçlüğü Testi)
Öğrenme güçlüğü, eğitime başlamış olan bireylerde farklı bir şekilde karşımıza çıkmaktadır. Uzman doktorlar tarafından hazırlanmış olan ve bireyin becerilerini ölçmeye yarayan bu testler iki farklı şekilde uygulanmaktadır. Birinci test şeklinde 18 yaşına kadar olan bireylere genelde disleksi testi uygulanmaz. Bu testlere katılımcı olarak ebeveynlerinin girmesi terci edilir ve onların çocukları üzerindeki gözlemlerine yönelik sorular sorulur.
İkinci test şeklinde ise yetişkin bireylere yönelik testler bulunmaktadır ve bu testlere birey kendisi katılmaktadır.
Birinci test yönteminde ebeveynlere çocuklarının dikkati, kendine olan güveni, görme ve işitme problemleri ile sözlü ve yazılı sınavlardaki başarıları ile ilgili sorulardan oluşan bir test uygulanır.
İkinci test yönteminde ise yetişkinlere okul geçmişi, bir şeyi algılamadaki yaşadığı güçlük, ailesinde veya akrabalarında benzer sorunlar yaşayan olup olmadığı gibi sorulardan oluşan bir test uygulanır.
Disleksi nedir sorusuna cevap aranırken bu testlerin dışında çocuk ruh sağlığı uzmanlarının öğrenme güçlüğü yaşayan çocuklara yönelik okuma ve öğrenmelerini ölçmeye yönelik testlerde uygulayabildiğini unutmamalıyız.
Uzmanlarca yapılan bu testlerden sonra eğer bireye disleksi teşhisi konmuş ise ve birey artık dislektikyani disleksi hastası olarak kabul edilir. Bir bireyin dislektik olabilmesi için zekâ problemi yaşamıyor olması gerekmektedir. Zeka problemi yaşayan ve aynı belirtileri gösteren bireyler disleksi hastası değildir.
Disleksi Çeşitleri (Öğrenme Güçlüğü Çeşitleri)
Disleksi nedir sorusuna cevap aranırken, öğrenme güçlüğü yaşayan bireyin hangi konuda zorlandığını tespit etmek, uzmanlar tarafından yapılan testler sonucu konulan teşhis sonucu ortaya çıkmaktadır. Disleksi hastalığı üç farklı şekilde karşımıza çıkmaktadır. Bunlar,disgrafi(yazma bozukluğu), disleksi(okuma bozukluğu) ve diskalkuli(matematik bozukluğu) olarak sınıflandırılmaktadır. Disleksi bireyin zekâsını kullanmakta zorluk çekmesi veya görme bozuklukları yaşaması anlamına gelmemektedir.
Disleksi Tedavisi (Öğrenme Güçlüğü Tedavileri)
Disleksi nedir sorusuna cevap ararken bu hastalığın tedavisinin mümkün olmadığını anlamamız gerekmektedir. Doğuştan gelen bir hastalık olmasından kaynaklı disleksi tıbbi olarak tedavi edilemez. Disleksi yani öğrenme güçlüğü yaşayan bireylerde bir işi tam anlamı ile başaramamanın oluşturduğu duygu durum bozuklukları(agresiflik ve sürekli asabiyet, stres, dikkat dağınıklığının artması gibi) tedavi edilebilir. Böylelikle birey diğerlerinden geride kalmayacak şekilde hazırlanabilir.
Disleksi Nedir ? Disleksi Eğitimi Nasıl verilir ?(Öğrenme Güçlüğü Eğitimi)
Dislektik bir birey için en iyi eğitim yöntemi, bireye özel eğitim programlarının uygulanmasıdır. Evde eğitim, uzmanlardan oluşmuş özel eğitim kurumları bu hastalığı yaşayan bireyler için bazı çözümler sağlayacaktır. Özel öğretmenler tarafından verilecek bireysel eğitimler sayesinde birey diğerleri ile aynı seviyeye gelebilecek ve topluma kazandırılabilecektir.