Bu Yazımızda Neler Var
Dünya sağlık örgütü verilerine göre dünyada 1000 e yakın hasta koronavirüs sebebi ile olmak üzere hayatını kaybetti. Wuhan kentinde ortaya çıktığı düşünülen hastalık dünyanın her yerine yayılmaya devam ederken, akıllardaki soruları cevaplamak için hazırlandık. Koronavirüs nedir? Coronavirüs tedavisi mümkün müdür? İşte, detaylar.
Koronavirüs nedir sorusunun cevabı, bahse konu virüsün oldukça kapsamlı çeşitli virüsleri içeren bir aileye mensup olduğudur. Daha önceleri Orta doğuda Arap yarımadasında görülen solunum yolu sendromu (MERS) ve şiddetli akut solunum sendromu ( SARS-CoV) gibi salgınlarda ortaya çıkan enfeksiyon etmenleri de Coronavirüs ailesi türleriydi.
2019 Yılı sonu itibariyle ortaya çıkan Koronavirüs türü ile ilk kez karşılaşıldığı için 2019-nCoV kodu ile anılıyor ve ‘’Yeni Coronavirüs’’ olarak adlandırılıyor. Yeni Koronavirüs mikroskop altında incelendiğinde, diğer Koronavirüs türlerinden daha farklı bir yapıda olduğu gözlemlendi.
Bütün Corona virüsü türleri hayvandan insana bulaştığı için Zoonotik virüsler kapsamındadır. Daha önce Coronavirüsler üzerine yapılan bilimsel çalışmalarda SARS-CoV’nün misk kedilerinden, MERS –CoV ‘ün ise develerden insanlara geçtiği saptanmıştır. En son ‘’Yeni Koronavirüs’’ salgını etmeninin ise yarasa ya da yılan bulaşmış olduğu düşünülüyor.
Coronavirüs Enfeksiyonları
Coronavirüsler yeryüzünde bütün ülkelerde, çok yaygın rastlanan virüslerdir. ‘’Koronavirüs nedir’’ diye mikroskop altında inceleme yapıldığında yüzeyinde sivri uçlar gözlenen bir virüs ile karşılaşıldı. Koronavirüs ailesinin bazı üyeleri hayvanları enfekte ederken, bazı üyeleri de insanları enfekte eder. Bazı Koronavirüs ailesi türleri ise hem insanları, hem de hayvanları enfekte edebilir.
Yeni Koronavirüs olarak adlandırılan virüs türü ise hem insandan insana, hem de hayvandan insana bulaşabiliyor. Bu bilgiden yola çıkıldığında görülüyor ki, Yeni Koronavirüs hem insanları, hem de hayvanları hasta etme yetisine sahiptir.
Genel olarak Coronavirüs ailesi üyesi virüs enfeksiyonları incelendiğinde, bütün insanların hayatlarının çeşitli dönemlerinde en az bir kez Coronavirüs tarafından enfekte olduğu görülür. Coronavirüs’ün enfeksiyonu hastalık tablolarında ortak olarak rastlanan görünüm, hastalık ajanının insanlarda hafif ya da orta derecede üst solunum yolu enfeksiyonlarına sebep olduğudur. Belli bir süre sonra hastalarda kendiliğinden iyileşme belirtileri başlar ve hastalık geçer.
Bazı özel durumlarda Coronavirüslerin bronşit, zatürre hatta böbrek yetmezliği gibi daha ciddi hastalıklara dönüşebildiği de rapor edilmektedir. Ölümle dahi sonuçlanan Coronavirüs enfeksiyonu vakaları bulunmaktadır.
Coronavirüs Yayılma Yolları
Yeni Coronavirüs daha çok insandan insana geçerek yayılıyor. Yeni Coronavirüs nasıl bulaşır dendiğinde yapılan araştırmalar sonucu en sık görülen yayılma kanalları şunlardır:
- Hasta kişilerin öksürme ya da hapşırması sonucu havaya yayılan virüsün solunum yolu ile vücuda alınması,
- Hasta kişiler ile yakın fiziksel temasta bulunulması ( el sıkışmak vs.)
- Daha önce üzerine virüs bulaşmış yüzeylere dokunduktan sonra ellerin yıkanmadan göze ağıza ya da buruna dokundurulması,
- Nadiren de fekal kökenli ( dışkı yolu ile) bulaşı olabiliyor.
Coronavirüsten Ağır Etkilenecebilecek İnsanlar
Coronavirüs daha önce de bahsedildiği gibi sağlıklı insanlarda ciddi bir risk etkeni değildir. Fakat bazı insanların özellikle bu virüsten korunmasında yarar vardır. Bu risk grubundaki insanlar şunlardır:
- Bebekler,
- Küçük çocuklar,
- Yaşlılar,
- İmmün sistem hastalığı yaşayanlar,
- Kronik hastalığı olan direnci düşük insanlar,
- Hamileler,
- Kemoterapi almakta olan insanlardır.
Koronavirüs Belirtileri
Coronavirüsün insanlarda neden olduğu enfeksiyon belirtileri virüsün tipine göre değişmektedir. Genel olarak rastlanan Koronavirüs belirtileri şunlardır:
- Burun akması,
- Baş ağrısı,
- Öksürük,
- Boğaz ağrısı,
- Ateş,
- Halsizlik,
- Kendini kötü hissetmektir.
Bu belirtilerle birlikte hafif ya da orta derecede soğuk algınlığına benzer bir hastalık dönemi yaşanır ve hasta iyileşir. Fakat zaman zaman kişiden kişiye değişen şekilde bahse konu enfeksiyon, alt solunum yollarına yerleşerek bronşite ve/veya zatürreye dönüşebilir. Bu tip durumlarda yukarıda sayılan belirtiler çok daha ağır olarak görünür.
Böyle durumlarda rastlanan Koronavirüs belirtileri şunlardır:
- Ateş ( Özellikle zatürre varsa yüksek ateş),
- Balgamlı öksürük,
- Nefes almada zorluk, nefes darlığı,
- Nefes alırken göğüs ağrısı ya da göğüste batmadır.
Enfeksiyonun şiddetli seyretmesi, özellikle kronik kalp ya da akciğer hastaları ile küçük çocuklarda daha sık rastlanan durumlardır.
Coronavirüs Teşhisi
Yukarıda sayılan belirtilerden şikayetçi olunduğunda doktora gidilmelidir. Doktor bütün belirtiler ile beraber, hastanın geçmiş hastalıkları, hayvanlarla temas edip etmediği ya da seyahatten yeni gelmiş olup olmadığı hakkında da bilgi almak isteyecektir. Daha sonra doktor tarafından fiziksel muayene yapılır. Hastadan kan testi istenebilir. Balgamdan ve/veya boğazdan bir örnek alınır ve diğer solunum yolu örnekleri ile birlikte laboratuvara gönderilir. Mikroskop ile yapılan incelemeler de kesin teşhis için önemlidir.
Koronavirüs Tedavisi
Dün akşam saatlerinde yapılan açıklamaya göre coronavirüs tedavisi kısmen bulundu. Fakat hala çoğu kez hastalar kendi kendine iyileşme gösterir. Yine de belirtileri azaltıp, koronavirüs tedavisi ile enfeksiyonu biraz daha rahat atlatmak için yapılabilecekler şunlardır:
- Ağrı, ateş ve öksürük için reçetesiz satılan ilaçlar kullanılabilir. Bu konuda dikkat edilmesi gereken ayrıntı çocuklara aspirin verilmemesidir. Ayrıca yine 4 yaş altı çocuklara da öksürük şurubu vs. doktor kontrolü olmadan verilmemelidir.
- Boğaz ağrısını ya da öksürüğü hafifletmek için, oda nemlendiricisi kullanılması yararlı olur.
- Sıcak duş alınması hastayı rahatlatır.
- Hastanın enfeksiyon süresince bolca dinlenmesi önerilir.
- Bol sıvı almak enfeksiyonu daha çabuk ve rahat atlatmak için yararlıdır.
- Sebze, meyve ve protein açısından zengin gıdalar tercih edilmelidir.
Bunun yanı sıra belirtilerde ağırlaşma olduğunda ya da konu le ilgili endişeler yaşanıyor ise, vakit kaybetmeden doktora müracaat edilmelidir.
Daha önce de belirtildiği gibi 2019-nCOv enfeksiyonu için spesifik olarak tanımlanmış herhangi bir antiviral tedavi yöntemi şimdilik yoktur. Fakat yukarıda bildirilen belirtilerin daha ağır yaşandığı olaylarda Coronavirüs tedavisi için önerilenler şunlardır:
- Daha ağır vakalarda vakit kaybetmeden doktora görünmeli ve doktorun önerileri doğrultusunda hayati önem taşıyan organlara destek verebilecek ek tedavilere geçilmelidir.
- Herhangi bir hastalık belirtisi olmasa da yukarıda sayılan risk grubu içinde yer alan insanların yakın çevrelerinde Koronavirüs teşhisi konan birileri var ise ya da herhangi bir şekilde bu virüs ile karşılaştıklarını düşünüyorlarsa, vakit kaybetmeden doktora görünmeleri gereklidir.
Yukarıda coronavirüs hastalık belirtileri arasında sayılan ateş her hastada görülmeyebilir. Hastalar ateş olmadan diğer belirtileri yaşadıklarında, ihmal etmeden ve ateş çıkmasını beklemeden doktora gitmelidir.
Coronavirüs Önleme Yolları
Henüz Coronavirüs enfeksiyonlarını önleme konusunda geliştirilmiş bir aşı bulunmuyor. Fakat bir takım genel önlemler sayesinde enfeksiyonun bulaşma riski azaltılabilir. Bu önlemler şunlardır:
- Eller sabunlu su ile en az 20 saniye boyunca iyice yıkanmalıdır.
- Suya ulaşmanın zor olduğu yerlerde eller alkol içeren dezenfektan le muamele edilmelidir.
- Ellerin yüze, ağıza ya da buruna sürülmemelidir.
- Hasta insanlar ile yakın temasta bulunulmamalıdır. Yakın temas denirken el sıkmak gibi fiziksel temas ya da hasta insanlara maske, önlük, eldiven olmadan 2 metreden fazla yaklaşmamak kast edilmektedir. Zorunlu olmadıkça hastanın odasında çok fazla vakit geçirilmemelidir.
- Sık kullanılan tezgah ya da yüzeyler belli aralıklar ile silinmeli ve dezenfekte edilmelidir.
- Hastalar öksürürken ya da hapşırırken ağızlarını kağıt mendille kapatmalı daha sonra da bu mendilleri çöpe atmalıdır.
- Daha sonra eller yıkanmalıdır.
- Hasta olunduğunda hem dinlenilmesi, hem de enfeksiyonun yayılmaması için evden dışarı çıkılmamalıdır.
- Soğuk algınlığı ilaçları ile korunmaya çalışılmamalıdır.
Koronavirüs teşhis ve tedavisi konusunda bilim insanları konuya yoğunlaşmış olarak çalışıyorlar. Konu ile ilgili yeni bilgiler edinilerek, çalışmalarda ilerleme sağlanıyor. En son çalışmalarda Avusturya ve Çin’de virüs tek başına izole edildi.
Siz de konu ile ilgili daha fazla insan bilgi sahibi olsun, bu büyük sağlık sorunu hakkında çok daha fazla bilinçlenme oluşsun isterseniz, Paylaş butonuna basınız.
Pingback: Evde Eğitim Alan Çocuğuma Nasıl Yardım Ederim?
Pingback: Zencefil Çayı Nasıl Yapılır? Zencefil Çayı Faydaları | Info Paylaşım