Müzik Kulağı Nedir? Müzik Kulağı Gelişir mi?

Müzik Kulağı kimlerde vardır? Mesela sizin müzikle aranız nasıl? Seslerin notalarına göre ayak uydurabiliyor musunuz? Müziğin içinde olan veya olmayan herkesin en az bir kere duyduğu bir terim. Fakat bilinenin aksine bu yeti kulakta değil, beyinde gizlidir. Doğuştan gelen bir yetenek olarak bilinmesine rağmen, konu bundan çok daha farklıdır.

Anatomide Müzik Kulağı Nedir?

Bu yetinin beyinde olduğu bir gerçektir. Beyin 2 farklı şekilde müziğe tepki verir. Birinci kısım, notaları ayırt eder, ikinci kısım ise müziğin ritmini ayırt eder. Bu 2 farklı yeti, bazen birlikte, bazense ayrı ayrı olarak doğuştan gelir. Fakat bu dünya tarihine baktığımızda belki %1 bile değildir. Bugün dinlediğimiz çoğu müzisyen gibi, çalışılarak elde edilmiştir.

Müzik Kulağı Gelişir mi? Acaba Yetenek mi Eğitim mi? Müzik Kulağı Nasıl Anlaşılır?

Eğer sadece müziğe doğuştan yeteneği olan insanlar müzik yapsaydı, bugün sadece Beethoven, Mozart ve Bach gibi 300 yıl önce icra edilmiş müziklerden başkasını dinlemiyor olacaktık. Bu yetenek doğuştan geldiğinde, üzerinden 300 yıl da geçse isminizi hala bilen insanlar, eserlerinizi dinleyen insanlar mutlaka olacaktır. Fakat bilinmesi gereken, bu yetinin, gerekli çalışmaları yaparak kazanılabileceğidir.

Bu konuda insanlık, doğasına uygun olduğu gibi tembel davranarak ‘Müzik kulağım yok. Ben ne enstrüman çalabilirim, ne de beste yapabilirim.’ düşüncelerini kendine savunma mekanizması olarak geliştirmiştir. Bu tamamen yanlış bir düşüncedir. Müzikte nota duyusu herkesin sahip olduğu, sadece o yetiyi geliştirenlerin kullanabildiği eşsiz bir varlıktır.

Müzik Kulağı Neden Geliştirilmeli ?

Elimize aldığımız bir tahta çubukla, düz bir beton zemine, dakikada 60 defa vurduğumuzu düşünelim. Müzikte kulak geliştirmeyen bir birey, sadece, tahta çubuğun çıkartığı ‘tak’ sesini duyarken, kulağını geliştirmiş birisi ise bu ‘tak’ sesinin üstüne beste yapıp, melodiler oluşturur. Ve bunu istemsizce yapar, bundan keyif alır. Örneği büyütürsek, yapılmış bir eserde, kulağını geliştirmeyen birisi sadece yapılan eseri duyarken, kulağını geliştirenler ise bu eseri hisseder. Bu sayede farklı hikayeler düşünür. Kendince yorumlar çıkartır. Dinlediği eserden esinlenerek kendi eserlerini yapmaya çalışır. Müziği sadece müzik olarak değil, hayatın kendisi olarak yaşamaya başlar. Bu lezzeti alan birisi için ise müzik gerçek bir vazgeçilmez olacaktır.

Müzik Kulağı Geliştirme Yolları Nelerdir?

En basit ve en etkili yöntemlerden biri, piyano karşısına geçerek, basılan notayı taklit etmeye çalışmaktır. Piyanodan basılan notayı doğru frekansta ve doğru vokal ile seslendirmeye çalışmak, insanı farkında olmadan geliştirecektir. İcra edilmiş bir eserde kullanılan enstrümanları ayrı ayrı dinlemeli ve her enstrümanın oluşturduğu ritim algılamaya çalışılmalıdır. Bu ritimler hafızada tutulmaya ve taklit edilmeye çalışılmalıdır. Defalarca bunları tekrarlamak, bu konuda yapılacak en güzel egzersizdir.

Sadece Sesi ‘Güzel’ Olanlar mı Şarkı Söyleyebilir ? Müzik Kulağı Hangisi !

Bu sorunun cevabı, kesinlikle hayır. Her insan farklı potansiyeller ile doğmaktadır. Bizlerin yapması gereken bu potansiyeli keşfedip, doğru tekniklerle geliştirmektir. Örneğin marangozluğa elverişli olan bir insanı, aşçılık konusunda eğitmeye çalışırsanız, vücut bunu kabul etmeyecektir. Kabul etse dahi hiçbir zaman istenilen seviyeye gelmeyecektir. Fakat müzik biraz farklıdır. Her insan, kendine özgü ses tonuyla dünyaya gelir. Bu ses ne kadar eğitilirse, yön verilirse, ‘budanırsa’, o kadar ‘güzelleşir’. Ve yine insanoğlu bu konuda, her zaman olduğu gibi doğası gereği tembellik yapar ve sesi eğitmek yerine, vazgeçer. Bu yapılabilecek en büyük yanlışlardan biridir.

Doğa ve Müzik

Doğaya baktığımızda, insanların çıkarttığı sesleri taklit eden, ve birbirlerinin seslerini duyup, onları çıkarmaya çalışan onlarca canlı türünün olduğunu görürüz. Müzik dediğimiz olgu, sadece insanları değil, nefes alıp veren bütün canlıları kapsar niteliktedir. Bu nitelik, birbirleri arasında etkileşime uğrar. Sürekli değişir. Sürekli keşfedilmemişi keşfetmeye yönelir. Canlılar var oldukça bu etkileşim de mutlaka devam edecektir.

Müzik Kulağı Nasıl Gelişir? Nota Öğrenmek ve Ses Renkleri

Müzik ton algısının gelişmesi için öncelikle nota bilmek gerekir. Seslerin kulağınıza geldiği biçimde, aynı notada tekrarlayabilmeniz ve parçanın ritmini aksatmamanız müzikte kulağınızın olduğunu gösterir. Bunu geliştirmek içinse birkaç notayı aynı anda piyano üzerinden çalarak, her notayı ayrı ayrı söylemeye çalışabilirsiniz. Nota bilgisi edinmek düzenli pratiklerle mümkün. Aynı şekilde ritim kulağınızı da çeşitli şarkıları bir ev ödevi gibi dinleyerek ritim tutmanız önerilir. Şarkıyı dinledikten sonra birkaç kez karaoke çalışması yapabilirsiniz. Daha sonra metronom üzerinde özgür ritimler oluşturabilirsiniz.

Sesiniz Kötü Olabilir ama Müzik Kulağı Siz de de Olabilir!

Peki, sesinizin kötü olduğunu düşünüyor ve şarkı söyleyemiyorsunuz. İnsanların içinde “haydi” denildiği zaman tıkanıp kalıyorsunuz. Öncelikle, bir çoğumuz sesimizin kötü olduğunu düşünür ve bunun en büyük nedeni detone olmaktır. Aslında detone olmak, direkt olarak nota bilgisine bağlıdır. Aynı şekilde müzikte kulağınızın gelişimi önemlidir. Hiç detone olmayarak, notasını şaşırmadan bir parçayı kendi tonunuzda düzenli söylerseniz, üçlü ve beşli notalarla antrenman yaparsanız emin olun daha da ileriye gideceksiniz. Sesinizin kötü olması şarkı söylemenize ve ilgi görmenize engel değildir. Çalışmalarınıza ara vermeden devam etmeniz halinde detone olmayı bırakacak ve şarkı söyleme yetisi kazanacaksınız.

Müzik Kulağı ile Nota Öğrenmek ve Ses Rengi

Do, Re, Mi, Fa, Sol, La, Si şeklinde 7 adet nota vardır. Do’ dan başlayarak bir sonraki Do’ ya kadar olan bölüm, yani 8. notaya kadar olan bölüme Oktav denir. Ses aralığınızın ve ses renginizin ne olduğunu öğrenmek de burada başlar. Ses renkleri Bas, Bariton, Tenor, Soprano, Mezzo-Soprano ve Alto olarak sınıflandırılır.

Bas: Düşünüldüğü gibi kalındır, en pes erkek sesidir.

Bariton: Tenor ve Bas arasında kalan erkek sesidir.

Tenor: En ince erkek sesidir.

Soprano: En tiz kadın, en tiz çocuk sesidir. Üst sestir, incedir.

Mezzo-Soprano: Orta kalınlıktaki kadın ve çocuk sesidir.

Alto: En kalın (pes) kadın ve çocuk ses rengidir. Kontralto olarak da geçer.

Kendi ses aralığınızı bulmanız için öncelikle hangi oktavları söyleyebildiğinize bakın. Do’ dan başlayarak söyleyebildiğiniz notaya kadar tize gidin. Ortalama bir insan sesi 1-3 oktav arasıdır. Bu alıştırmayı her sabah “na veya a” şeklinde ses çıkararak (tabii bu size kalmış) yapmanız dahilinde ses aralığınızı bulursunuz. Her zaman yeterince tize çıkmak önemli değildir. Daha zor olanı pes seslere inebilmektir. İki taraf için de çalışmalarınızı sürdürün.

Nota’ da Diyez ve Bemol

Diyez, bir notanın yarım ses tizleştirildiğini söyler. Yani yarım nota tizleştirir. Simgesi # olarak gösterilir. Örneğin, Re Diez, Fa Diez… Diyez’ i olmayan notalar Mi ve Si’ dir.

Bemol ise bir notanın yarım nota (yarım ses) pesleştirileceğini söyler. Yani diyez’ in tam tersidir. Bemol’ ü olmayan notalar Do ve Fa’ dır.

İlginizi Çekebilir: Müziğin Sağlık Üzerindeki Etkisi ve Müzik Terapisi

Çalışmak, öğrenmek ve pratik yapmak. Hayatın neredeyse her alanında bir şeyleri başarmak için yapmamız gereken sabit şeylerdir. Öğrenmek ve kendini geliştirmek biraz da zeka işidir, kimisi 3 yılda çok fazla şey öğrenir, kimisi 5 yılda nota bilgisini yeni edinmiş ve müzik kulağı yeni yeni geliştiriyor olabilir. Her şeyi denediniz, kaliteli şan dersleri aldınız ve vokal bilginiz dahilinde olmayan teorik bir şey yok ama şarkı söyleyemiyorsanız büyük ihtimalle şarkı söylemeyi sevmiyorsunuz, ruhunuza dokunan bir şey göremiyorsunuz. Her şeyden önce yaptığınız işe ruhunuzu verin, ona sevgi gösterin ve çabalarınızı duraksatmayın. Yaptığınız işi sevin, başaracaksınız.